Normalizacja „śmieciówek”. Polityki publiczne wobec zatrudnienia cywilnoprawnego w Polsce

“Junk contracts”, i.e. civil law contracts used to regulate relations similar to employment relationship, have become extremely widespread after the economic crisis in Poland. The paper explains the reasons and the effects of this, and subsequently describes public poli- cies towards civil law employment, implemented between 2014 and 2019 by the govern- ments formed by Civic Platform (Platforma Obywatelska, PO)—Polish People’s Party (Polskie Stronnictwo Ludowe, PSL), and by the United Right (that includes Law and Justice [Prawo i Sprawiedliwość] party). The public policies were relatively coherent and aimed to extend some of protective provisions characteristic for labour code contracts on civil law contracts. This lead to “normalisation” and quasi-acceptance of civil law employment as an alternative to labour code-based employment. The paper claims that the chosen trajectory was a result of the failures of plans to deeply reform the labour law and labour market, and can be dangerous, as it may result in prolonged stabilisation of a situation where non-standard forms of employment are abused.„Umowy śmieciowe”, czyli umowy cywilnoprawne wykorzystywane w celu regulowania sto- sunków zbliżonych do stosunków pracy, stały się w Polsce niezwykle popularne po kryzysie ekonomicznym. Artykuł tłumaczy przyczyny i skutki tego zjawiska, a następnie opisuje polityki publiczne podejmowane wobec umów cywilnoprawnych w latach 2014–2019 przez rządy Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz Zjednoczonej Prawicy. Działania kolejnych rządów były zasadniczo spójne i zmierzały do rozszerzenia części uprawnień charakterystycznych dla umów kodeksowych na niektóre z umów cywil- noprawnych. Doprowadziło to do „normalizacji” i swoistego zaakceptowania zatrudnienia cywilnoprawnego jako alternatywy dla umów kodeksowych. Artykuł pokazuje, że obrana trajektoria wynikała z klęsk głębszych reform rynku i prawa pracy i może nieść za sobą ryzyko długotrwałej akceptacji nadużywania niestandardowego zatrudnienia